7x doen in St Andrews, Schotland

Hoewel ik geen fan ben van steden, voelde ik me in St Andrews meteen thuis. Een centrum vol oude gebouwen en gezellige terrassen en het strand op loopafstand. Ik verbleef drie dagen in de stad en ontdekte op rustig tempo alle hoogtepunten. Dit zijn 7 dingen die je volgens mij echt moet zien of doen in St Andrews, de universiteitsstad en de geboorteplaats van golf aan de oostkust van Schotse.

Wat te doen in St Andrews

De bezienswaardigheden van St Andrews liggen allemaal op loopafstand van elkaar. Niet zo verrassend als je ziet hoe klein de universiteitsstad gebleven is. Je hebt zelfs niet echt een plattegrond nodig, want als je een uurtje ronddwaalt kom je de meeste van onderstaande plekken vanzelf tegen. Voor wie toch graag een plan heeft, deel ik onderaan dit blog de route die ik zelf door de stad liep.

1. St. Andrews Cathedral

Het grootste en opvallendste oude bouwwerk van St Andrews is de kathedraal. Van deze voormalige grootste kerk van Schotland staan alleen de westgevel, een paar muren en een toren overeind, die een beeld geven van hoe imposant het gebouw geweest moest zijn. Het was in de middeleeuwen dan ook een van de belangrijkste plekken voor de katholieken en de aartsbisschop van St Andrews had veel macht. Tegen betaling mag je een kijkje nemen binnen de muren die rond het terrein staan.

2. Het kasteel van St. Andrews

De andere iconische ruïne van de stad is die van het kasteel. De dikke muren staan op een rots boven de Noordzee. Het 12e-eeuwse bouwwerk was het paleis van de bisschop, voordat het een rol ging spelen in oorlogen. Je kan het kasteel vanaf de stoep goed zien liggen. Wil je tussen de muren staan? Dan kost een kaartje acht pond.

3. West Sands strand

Aan beide kanten van St Andrews ligt een strook strand. Die aan de oostelijke kant, East Sands, is korter en ligt aan een stacaravanpark. Aan de andere kant ligt West Sands, dat langer, rustiger en natuurlijker is. Hier kan je bij eb vele kilometer rustig wandelen.

4. St. Andrews Botanic Garden

Op zo'n kwartiertje lopen van het centrum van St Andrews ligt de botanische tuin. Je moet zes pond entreegeld betalen om over de paden langs de tuinen te mogen slenteren. Is dat het waard? Uhm nou met Pasen in ieder geval niet, want dan is er nog niet veel te zien. Ik kan me voorstellen dat het voor plantenliefhebbers in de zomermaanden wel de moeite waard is. De tuinen zijn een goede plek om even tot rust te komen buiten de stadse drukte. In het midden ligt een groot veld waar je kan picknicken en aan dat veld zit ook een horecagelegenheid.

5. Old Course en World Golf Museum

De Old Course van St Andrews is de oudste golfbaan ter wereld. Je zou kunnen zeggen dat golf in St Andrews geboren is. Als je bereid bent een flinke investering te doen, mag je een balletje slaan op dit iconische grasveld. Meer over de geschiedenis van golf en welke rol St Andrews hierin speelde, leer je in het World Golf Museum. Boven ligt een brasserie met grote ramen met uitzicht over de golfbaan en over zee.

6. Gelato eten bij Jannetta's Gelateria

Ik wandelde acht dagen langs de gehele kustlijn van Fife en sprak onderweg vele mensen. Vrijwel iedereen die hoorde dat ik door St Andrews zou lopen, raadde me aan om een ijsje te scoren bij Jannetta's Gelateria. De gelateria met de pastelgroene uitbouw is dé plek voor Italiaans ijs. Natuurlijk was ik er precies op een dag dat de deuren gesloten waren, maar ik vertrouw al deze mensen op hun woord. Ga ijs eten!

7. Bezoek een museum

Komt de regen met bakken uit de lucht? Of heb je gewoon zin om wat nieuwe kennis of inspiratie op te doen? Je hebt in St Andrews keuze uit meerdere musea:

• St Andrews Heritage Museum & Gardens: een klein museum in een ruim 300 jaar oud huis leer je over de (universiteits)geschiedenis van St Andrews
• Fraser Gallery: voor schilderkunst uit een van Schotlands oudste privécollecties
• Wardlaw Museum: van archeologische vondsten tot modernere kunst, in een elegant gebouw net buiten het centrum

Een wandeling langs de bezienswaardigheden van St Andrews

Op het Komoot-kaartje hieronder zie je welke route ik door St Andrews liep. Deze route voerde me langs het kasteel en de kathedraal en door de gezellige straten van het centrum. Onderweg zie je ook St. Andrews Harbour en een oude stadspoort. Voor de botanische tuin moet je een stukje van de route afwijken. Je kan Komoot gratis installeren vanuit je App store, deze route opslaan en met de app navigeren. Je kan natuurlijk ook een papieren kaart bij de lokale VVV halen en daarmee je route door de stad vinden.

Zo kom je er

St Andrews ligt op 1,5 uur autorijden van het centrum van Edinburgh. Vanuit het centrum van Dundee ben je ongeveer een half uur onderweg. St Andrews is ook goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanuit Edinburgh neem je bus X54 of X58 naar Dunfermline, waar je overstapt in bus X60 of X24. Vanuit Dundee reis je met bus 99. Tip: ga je op één dag heen en weer? Dan is een dagkaartje waarschijnlijk goedkoper dan twee losse tickets, maar vraag dat vooral even na bij de buschauffeur.

Wat te doen in de omgeving van St Andrews

Op korte rijafstand van St Andrews ligt Tentsmuir Forest, een groot bos- en duingebied waar je fijn kan wandelen. Je vindt er ook een natuurreservaat waar je vogels en zeehonden spot. Langs de kust van Fife liggen fotogenieke vissersdorpen en stranden, en dan met name langs de zuidkust. Zie ook mijn overzichten van de fotogenieke dorpen van Fife en de mooiste stranden van Fife. Ik zette een fijne roadtriproute door Fife en East Neuk uit, die net ten noorden van St Andrews eindigt. Je kan die route gebruikt als inspiratie voor je aanrijroute naar St Andrews of voor een dagje avontuur vanuit je accommodatie in het stadje. Langs de kust van Fife ligt ook het Fife Coastal Path, een ruim 170 kilometer lange, niet te moeilijke wandelroute. Je kan de hele route lopen, met een extra dag in St Andrews, of slechts korte stukken lopen. In dat laatste geval is het misschien leuk om van Crail naar St Andrews te lopen, al is dat nog best een stuk als je geen tent mee hebt. Houd er op de etappes ten zuiden van St Andrews rekening mee dat sommige stukken pad alleen bij eb begaanbaar zijn.