Cross Borders Drove Road: 87 km over de routes van veedrijvers
Vele eeuwen brachten veedrijvers kleine zwarte koeien van de Schotse Hooglanden naar de markten in Engeland. Ze gebruikten daarvoor ‘drove roads’, oude wegen die naar het zuiden leiden. Over veelgebruikte paden is de Cross Borders Drove Road uitgezet. Deze prachtige route loopt grotendeels door ruig gebied en geeft je een goed beeld van het landschap van de Scottish Borders-regio. Het (lange) eerste deel van dit verhaal bestaat uit praktische tips voor wie zelf de route wil lopen. Onderaan vind je mijn dag-tot-dag-verslag om je een beter beeld van de route te geven.
Over de foto’s: laat je niet afschrikken door de sombere landschappen. Ik liep de route in de eerste week van maart en het was extreem somber en nat weer. Dat de bomen nog kaal waren en het landschap nog dor, helpt ook niet echt voor de foto’s. Zoek in Google eens op ‘Pentlands’ of ‘Cross Borders Drove Road’ om te zien hoe fantastisch kleurrijk dit landschap tussen mei en september is!
Over de Cross Borders Drove Road
De route volgt dus grotendeels oude veedrijversroutes. In de buurt van Falkirk and Crieff leefden veel veeboeren, die deze veedrijversroutes honderden jaren gebruikten. Hun kuddes van 100 tot 1000 koeien waren van een zwart koeienras dat goed bestand was tegen de Schotse winters. Op het hoogtepunt van de veeverkoop trokken ruim 100.000 koeien van Schotland naar Engeland.
De Cross Borders Drove Road is 82 kilometer lang en loopt van parkeerplaats Little Vantage nabij Kirknewton, dat niet ver van Edinburgh ligt, naar het zuidelijker gelegen Hawick. Je loopt door het westelijke deel van de Pentland Hills en dwars door verlaten, heuvelachtige gebieden. De gemiddelde wandelaar doet ongeveer 25 uur over de route. Lopend van noord naar zuid stijg je 1.870 meter en daal je 2.040 meter.
De beste tijd om de Cross Borders Drove Road te lopen
Je kan de Cross Borders Drove Road het hele jaar door lopen. De winter is veruit het minst favoriete seizoen, omdat het landschap dan grauw is en het weer niet fantastisch. Ik kan het je echt afraden, gezien mijn ervaringen in maart. Ik heb foto’s gezien van het landschap tussen eind april en eind september en dan is het echt veel mooier. In de zomermaanden staat de heide in bloei, zodat je paarse vlakken op de groene hellingen hebt. De bomen zijn dan ook veel minder kaal dan tussen oktober en april, en dat maakt een groot verschil! Er zijn wel midges in de zomer, dus bereid je daar mentaal op voor. April, mei en juni zijn qua weer de beste maanden, waarin het ook veel langer licht is dan in de winter. Als ik deze route opnieuw zou doen, dan koos ik absoluut voor juni!
Deze regio wordt volgens de locals nooit heel druk, dus over wandelen in het hoogseizoen hoef je je niet druk te maken. Als je in hotels wilt overnachten, dan kan je die beter wel een paar weken tot maanden voor vertrek al boeken.
Meestgebruikte etappe-indeling
De meeste mensen lopen de route van het noorden naar het zuiden, net als de veedrijvers met hun vee deden. Je kan de route ook van zuid naar noord lopen, waarbij je de (zuidwester)wind meer in je rug hebt.
Een voorbeeld van een vijfdaagse etappe-indeling:
- Little Vantage naar West Linton (13,6 km - accommodatie beschikbaar)
- West Linton naar Peebles (21,5 km - accommodatie aanwezig)
- Peebles naar Traquair (15 km - 30 min extra naar accommodatie in Innerleithen)
- Traquair naar Ettrick Road nabij Selkirk (15,8 km - taxi of lopend naar Selkirk voor accommodatie)
- Ettrick Road naar Hawick (21,1 km - accommodatie aanwezig)
Overnachten langs de route
Op het eindpunt van bovengenoemde etappes is niet altijd accommodatie beschikbaar. Als er in gehuchtjes al accommodatie aanwezig is, dan schaars en soms wat prijzig. Wil je in hotels en bed&breakfasts overnachten? Onderzoek de mogelijkheden van shuttleservice door je gastheer of de lokale taxibedrijven. Voor zover ik heb kunnen vinden, wordt deze wandelroute niet als compleet arrangement aangeboden. Sterker nog, de locals die ik sprak hadden vaak nog nooit van deze route gehoord ;) In Peebles, Innerleithen, Selkirk en Hawick heb je de grootste keuze uit accommodatie. Peebles en Selkirk zijn fijne plekken om een rustdag(deel) te nemen, want daar is genoeg te doen om je een dag te vermaken.
Tip: overnachten nabij het startpunt kan bij deze fijne AirBnB in Currie, net buiten Edinburgh. De familie bij wie je in huis logeert is heel behulpzaam en is zelf ook graag actief in de omgeving.
Campings langs de route zijn te schaars om elke nacht op een camping te overnachten. Nabij Peebles ligt het Rosetta Holiday Park, waar je ook met een tent terecht kunt. In Selkirk (niet direct aan de route) ligt Victoria Park Caravan And Camping Park. Dat zijn naar mijn weten de enige campings langs de route.
Wildkamperen
Wildkamperen in je tent in Schotland is legaal, als je je aan de Schotse Outdoor Access Code houdt. Plekjes langs de route vinden is goed te doen, vooral in boerenland, al moet je soms wel even zoeken naar een redelijk vlak plekje zonder graspollen of nattigheid. Langs elke etappe zag ik meerdere plekken, dus het kan zeker.
Markering van de route
De route is zo schaars gemarkeerd, dat ik hem eerder niet-gemarkeerd noem. De bordjes die er zijn, bestaan uit een wit rondje met een zwarte koe en de naam van de route. Markering ontbreekt op vele cruciale plekken, dus zorg voor een andere navigatiemethode. Andere routes staan vaak wel aangegeven, waardoor je misschien denkt dat je verkeerd gelopen bent. Dat is vaak niet het geval, er is gewoon niemand die een cirkeltje op die paal getimmerd heeft.
Eten en drinken aanvullen onderweg
Het aantal stroompjes langs de route is vrij beperkt. Waar ik op sommige andere routes 4x per dag moeiteloos water kan filteren, moest ik hier meer moeite doen. Ik kwam zo'n een tot twee keer per dag een benaderbaar tegen, dus als je een beetje slim plant hoeveel water je mee moet nemen per stroompje, komt het wel goed. Je wandelt door gebied waarin vee leeft (en dus ook dood gaat), dus filter je water voordat je het drinkt. Op de laatste 1,5 etappe vond ik het lastiger en heb ik bij mensen aangebeld. Je kan je water sowieso aanvullen in de bewoonde wereld.
Supermarkten vind je in:
- West Linton: kleine Coop buurtsupermarkt
- Peebles: Morrisons Daily langs de route, Tesco verder van de route af
- Innerleithen: Coop, 45 min lopen van route af
- Selkirk: ook van route af
- Hawick: veel keuze, onder meer Aldi, Lidl en Sainsbury’s
Horeca langs de route
Er zijn weinig restaurants en cafés langs de route. De plekken waar je wél kan eten:
- Gordon Arms Hotel (honden welkom) en The Old Toll Hoose tea room (mijn favoriet) in West Linton
- Vele opties in Peebles
- No.1 café in Innerleithen: fantastische sfeer en heerlijke (vegetarische) lunch, maar je moet er wel voor omlopen
- Woll Golf Course
- Vele opties in Hawick, mijn favoriet is het informele Heart of Hawick cafe
Bereikbaarheid van het start- en eindpunt
De Cross Borders Drove Road begint op parkeerplaats Little Vantage nabij Kirknewton. De parkeerplaats zelf is met het openbaar vervoer niet te bereiken en ligt aan een doorgaande weg waarover ik niet wilde lopen. Het is handiger om een lift te vragen (liften in Schotland is relatief gebruikelijk en ‘veilig’) of een taxi te boeken. Het dorp Kirknewton is met de trein vanaf Edinburgh en Glasgow goed bereikbaar. Het ligt dichter bij Edinburgh dan bij Glasgow, maar vanaf Glasgow ben je ook maar 1:15 uur onderweg.
Hawick is een grotere en makkelijker bereikbare plaats. Vanuit Hawick rijdt een bus naar Edinburgh in het westen en Carlisle in het oosten. Honden zijn welkom in de bus. Voor Glasgow reis je via Edinburgh. Vanaf Edinburgh kan je goedkoop met de bus naar Glasgow.
Tip: lees mijn blogs over met de bus door Schotland reizen en treinreizen in Schotland.
De Cross Borders Drove Road met de hond lopen
Je hond mag mee op deze wandelroute. Op stukken waar vee graast of weidevogels broeden, moet je je hond aan een (korte) lijn houden. Dit staat duidelijk aangegeven en lijkt mij ook nogal vanzelfsprekend. Hondvriendelijke accommodatie vinden is misschien een kleine uitdaging, hoewel dat in West Linton (Gordon Hotel) sowieso te doen is en met het relatief grote aanbod in Peebles, Selkirk en Hawick waarschijnlijk ook wel. De route is ruitervriendelijk gemaakt, wat betekent dat je nergens over hekken hoeft te klauteren. Neem op warme dagen water voor je hond mee, want niet overal zijn stroompjes veilig te bereiken.
De route solo wandelen
Ik wandelde de Cross Borders Drove Road in mijn eentje en vond dat redelijk goed te doen. Ik kwam (in de winter) weinig andere mensen tegen en in combinatie met het sombere weer en de ruigheid van het landschap zorgde dat ervoor dat ik me wat alleen op de wereld voelde. Je moet dus wel echt van je eigen gezelschap kunnen genieten. Ik had op de ruigste plekken geen bereik en kwam geen mens tegen, dus een alternatieve manier om hulpdiensten in te schakelen als er wat gebeurt is handig. Ik heb daarvoor mijn gps-noodknop mee.
Is Cross Borders Drove Road ook geschikt voor een eerste meerdaagse wandeltocht?
De Cross Borders Drove Road is nergens technisch moeilijk. Daarmee bedoel ik: geen klauterwerk en geen afgronden langs het pad. Wel loopt het pad door afgelegen terrein en is hij niet echt gemarkeerd, dus kaartleesvaardigheden zijn nodig. Bij slecht weer moet je ook je weg kunnen vinden, eventueel met een kompas.
De makkelijkste manier om de route af te leggen is met wildkamperen, en daar moet je maar net zin in hebben. je kan wel dagelijks in accommodaties overnachten, maar dan maak je wat extra kilometers of moet je een lift of taxi regelen in het zuidelijke deel van de route.
Zorg dat je genoeg eten meeneemt, want je komt na Peebles geen supermarkten meer tegen. Dat betekent dat je voor twee of drie dagen eten mee moet dragen.
Met name het navigeren maakt dat ik de route niet per se beginnervriendelijk zou noemen, tenzij je je navigatieskills van tevoren op orde brengt.
Het GPX-bestand van de Cross Borders Drove Road
Je download het GPX-bestand voor de Cross Borders Drove Road hier. Je vindt het routebestand in Komoot via deze link.
Handige gidsen, kaarten en websites
Ik heb geen routegids van deze route kunnen vinden. Je kan wel wandelkaarten voor de regio kopen. Kies dan voor OS Maps 1:50.000 nummer 72 (Upper Clyde Valley) en nummer 73 (Peebles, Galashiels en Selkirk). Zie je liever meer detail op de kaart? Koop OS Maps met schaal 1:25.000. Je hebt dan de kaarten met nummer 336 (Biggar enBroughton), 337 (Peebles en Innerleithen), 338 (Galashiels, Selkirk en Melrose) en nummer 344 (Pentland Hills) nodig.
Ik maakte zelf gebruik van Komoot en mijn Garmin GPS-apparaat. Meer informatie over de route vind je op Scotlandsgreattrails.com en deze pagina die eigenlijk voor ruiters is, maar handige informatie bevat.
Mijn ervaringen
Dag 1: van Little Vantage car park naar een schapenweide
Ik probeer m'n routes zo goed mogelijk voor te bereiden, maar met geen routegids of routewebsite en weinig highlights in Komoot lukte het me niet een heel goed beeld van deze route te krijgen. Het eerste wat op het startpunt door m'n hoofd ging: oh shit, dit is WILD. De Pentland Hills zijn op een grauwe winterdag misschien wel op hun ruigst en indrukwekkendst. Ik volgde de Thieves Road, een bijnaam voor een pad over de pas waarover veel vee gedreven en gestolen werd, heuvelop. Het pad was overal vreselijk nat, dus ik kwam maar langzaam vooruit door het graspolhoppen. Eenmaal boven op de pas bleken nog kilometers door onbewoond en ruig gebied op me te wachten. Een fantastische route, maar wel wat somber zo in de winter.
In het dorp aan de andere kant van dit stukje Pentlands vond ik een café. De Cross Borders Drove Road komt amper door de bewoonde wereld, dus ik vond dat ik deze kans moest grijpen. Worteltaart en thee en twee scones als cadeautje van de lieve vrouwen in de keuken. Buiten het dorp loop ik opnieuw heuvelop, maar deze heuvels zijn bedekt met netjes kort gegraasd gras. Met uitzicht op nog meer en hogere heuvels aan de horizon. Het is nog steeds koud, winderig, donker en somber als ik m'n tent tussen de zooi van een boer opzet. De enige plek waar geen vee loopt en de wind iiieets minder hard waait. Zin in een lange nacht in m'n warme slaapzak, want fris!
Dag 2: naar Peebles
Terwijl ik inpakte om m'n wildkampeerplek, kwam de schapenboer z'n schapen voeren en een gesprekje met me houden. Helemaal prima dat ik daar geslapen had natuurlijk, en hij vertelt enigzins vermoeid over zijn 3500 schapen die samen 7000 lammeren gaan baren. Vandaag mocht ik weer lekker stiefelen door een dor landschap, met donkere dode bossen (ieh!), prachtige wilde valleien (jeej) en lange boerenpaden (los van de koeienslalom ook jeej). Helaas had ik weinig uitzicht dankzij een hardnekkig mistgordijn en ik kon mijn motivatie ook niet helemaal vinden. Ik ontdekte een warmshowers-host (iemand die gratis z'n logeerkamer aanbiedt aan fietsvakantiegangers, al zijn op de meeste plekken wandelaars ook welkom), waar ik mezelf direct uitnodigde. Zo werd het een korte wandeldag, met een middag met gestrekte benen op bed en straks gezelligheid met m'n hosts.
Dag 3: naar Innerleithen
Zo erg als op deze derde dag heb ik er nog niet vaak doorheen gezeten op een wandeling. De dag begon fijn, met een toeristisch rondje door het dorp en langs de Thames. Eenmaal in de heuvels betrok het weer razendsnel en liep ik eerst in een wolk en toen in een regengordijn. Kilometer naar kilometer, terwijl de wind tegen mijn regenkleding sloeg. Helaas maakte het pad een bocht naar links en liep ik een heel stuk recht tegen de harde wind in. Precies toen viel er ook hagel uit de wolken natuurlijk! Ugh, dat gesop van mijn schoenen en geschuur van natte regenkleding, ik word er gewoon echt niet blij van. Mijn lichaam kwam met moeite de heuvel op (laptop in rugzak, slecht idee). Ik was van plan na de afdaling ook de volgende heuvel op te lopen en daarboven ergens wild te kamperen, maar ik was er écht zat van. Dus week ik een paar kilometer van de route af om in mountainbikedorp Innerleithen een kop thee te drinken. En vervolgens een kamer in het hostel van de buren te huren. Ik kreeg het hele appartement en mocht gebruik maken van de wasmachine en het verwarmde drooghok - zo kreeg de dag waar geen einde aan leek te komen toch een relaxed einde!
Dag 4: naar New Woll estate
Na een nacht goed slapen kon ik er weer helemaal tegenaan. Vandaag was het zowaar wat helderder, zodat ik het landschap om me heen ook echt kon zien! En oh wat is het hier mooi en ruig! Ik wandelde de heuvel, die geliefd is bij pro mountainbikers, op naar een uitgestrekte moor. Waar ik ook wat uitzicht had! Daarna liep ik weer een stuk door een mistig regengordijn, maar dat kon me niet zoveel schelen. De ruigte van de heuvel ging over in iets meer bewoonde wereld, met wat bewoning en groene weiden met schapen. Ik kwam over een groot estate waar druk aan de paden gewerkt werd en stak een schommelende hangbrug over (iehhhh!). Daarna volgde meer ruigheid over de heuvels, voordat ik via een huis ('hallo mag ik aub wat water') en een stijl bospad de golfcourse bereikte. Ik dineerde onder duizend led-lampjes en kroop daarna tevreden in mijn tent.
Dag 5: naar Hawick
Met nog zere voeten van 30 km lopen in soppende schoenen, maar een verrassend fit voelend lichaam, legde ik de laatste 14 km naar Hawick relaxed af. Nog even een laatste heuvel over, 'genieten' van gekapt bos, kletsen tegen schapen, koeien en paarden. En opeens stond ik in de buitenwijken van Hawick, waar de struiken wit en geel bloeien en de vogels harder fluiten. Zou de lente dan toch echt niet zo lang meer duren? Ik hoop het, want ik ben benieuwd hoe deze landschappen eruit zien als ze groener zijn. In Hawick drink ik een kop thee in het café van de cinema, voor ik de bus naar mijn volgende bestemming neem. Slechts 4,5 dagen gewandeld, maar het voelt mentaal alsof ik 90 dagen gestiefeld heb!
Meer meerdaagse wandelroutes in Schotland
Je kan de Cross Borders Drove Road combineren met de Borders Abbeys Way en de Romans and Reivers Route, die beiden in Hawick (kunnen) beginnen. Ook de Southern Upland Way loopt door Hawick, maar als je die helemaal wil doen dan moet je aan de oost- of westkust beginnen. Een mooie route door de Pentlands is de 20 mijl (32) km lange Pentland Way.
Vind je de veedrijversverhalen net als ik erg interessant? Loop ook de bovengenoemde Romans and Reivers Route in het zuiden van Schotland. In de Cairngorms ligt de Cateran Trail, die over de paden van vroegere veedieven loopt.
→ Bekijk ook mijn overzicht van alle meerdaagse wandelroutes in Schotland.
❗ Onderschat de uitdagingen en gevaren van wandelen in de Schotse bergregio’s niet. Controleer de weersvoorspellingen in de dagen voor je wandeling en op de dag van je wandeling. Neem voldoende lagen kleding mee en pak regenkleding, voldoende eten en drinken en een goed gevulde EHBO-set in. Zorg dat je een papieren kaart en kompas mee hebt en dat je weet hoe die te gebruiken (een navigatie-app is niet voldoende!). Lees ook mijn tips voor veilig (berg)wandelen in Schotland. ❗
