Wat te doen in Helensburgh?

Wat te doen in Helensburgh aan de Schotse westkust ter hoogte van Loch Lomond? Slenteren langs boetieks, fijnproeven in prijswinnende horecagelegenheden en bloemen kijken in het Hermitage Park. Nee, je wilt er geen uren voor omrijden, maar als je op zoek bent naar een gezellig centrum als uitvalsbasis voor wandel-, fiets- en vaartochten in de omgeving, dan zit je hier goed.

Een stukje geschiedenis van Helensburgh

Slenterend door de straten van Helensburgh valt je misschien op dat er wel erg veel vrijstaande huizen (zeg gerust villa’s) staan. Ze zijn duidelijk niet heel nieuw, en allemaal gebouwd in unieke stijl. Veel van deze gebouwen komen uit de 18e en 19e eeuw, toen Helensburgh profiteerde van de handel met koloniën. Tabak, suiker en katoen werden via de nabijgelegen havens van Glasgow geïmporteerd. Veel handelaren lieten hun (vakantie)woningen in Helensburgh bouwen. Ook veel mensen die rijker terugkeerden uit de koloniën, settelden zich hier aan de kust.

Wat te doen in Helensburgh

1. Bezoek het Hill House

Het Hill House aan de buitenrand van Helensburgh is de beste bezienswaardigheid van de kustplaats. De villa werd lang geleden gebouwd in opdracht van rijke Victoriaanse kooplieden. Nu is het eigendom van de National Trust for Scotland, die het (in 2024 en 2025) aan het restaureren is onder een innovatieve overkapping. Tegen betaling kan je binnen kijken, waar de originele meubels nog staan. Voor de architectuurkenners: het gebouw werd ontworpen door de bekende Schotse architect Charles Rennie Mackintosh. In de restauratie-overkapping zitten ook een sfeervol café en een leuk winkeltje.

2. Drink een drankje op het terras van Sugar Boat

Ben je in Helensburgh en heb je aan het eind van de dag zin in een drankje met een taartje of borrelhapje? Op het terras van Sugar Boat zit je goed. Als de zon schijnt, zit je tot laat op de dag in de zonnestralen. Bij minder lekker weer zit je knus in het stijlvolle interieur, waar je ook kan dineren met goede wijnen.

Ook leuk: The Artist Patisserie, waar je heerlijk gebak koopt en geniet van een afternoon tea. Erg gezellig ziet het grijze gebouw er niet uit, maar binnen is het beter.

3. Bewonder Japanse kers in bloei langs Colquhoun Street

Helensburgh is in april op haar mooist. Langs Colquhoun Street en straten die daar haaks op liggen, staan rijen Japanse kers. Die hebben in (midden) april prachtige roze bloesem. Langs deze straten staan veel vrijstaande villa’s uit de welvarende vaar-en-handelsgeschiedenis van de stad.

4. Bekijk bloemen in de Glenarn tuinen

Op vijf minuten rijden of een half uur wandelen van Helensburgh liggen de tuinen van Glenarn. De huidige bewoners van het landhuis hebben de tuin perfect onderhouden en opengesteld voor publiek. Hier is het vooral eind april echt prachtig, als de vele kleuren rhododendrons in bloei staan. In de eerste week van mei waren ze al bijna uitgebloeid, dus wees er op tijd bij. De rest van het jaar zou ik hier niet voor omrijden of omlopen. Bezoek is gratis, maar een donatie in het boxje aan de zijkant van het huis wordt gewaardeerd.

5. Wandel nabij Helensburgh

In Helensburgh zelf was ik na een half uur wel uitgekeken, maar in de omgeving is zoveel te beleven. Vanuit de rand van Helensburgh loop je zo de heuvels in. Op diverse plekken koop je voor 2 pond een kaart met lokale routes. Gebruik ook de routezoeker van Komoot met filterfunctie om wandelroutes te vinden die bij jouw wensen passen. Wat dacht je bijvoorbeeld van deze route over Ben Bouie?

Tip: Volg een stuk van, of de hele, Three Lochs Way. Deze 3-daagse, goed gemarkeerde en niet erg moeilijke wandelroute loopt van Balloch via Helensburgh en twee lochs naar een noordelijker stuk van Loch Lomond. Ook de langere John Muir Way komt door Helensburgh.

6. Vaar op een (zee)loch

Helensburgh is ook een goede verblijfplaats voor wie in de omgeving wil varen of fietsen. Huur een gewone kajak, zeekajak of SUP-board en ontdek het sea loch vanaf het water. Een extra leuke uitdaging: Argyll Sea Kayak Trail. Van Helensburgh naar Dunoon is het zo’n 16 kilometer of 6 uur varen. Heb je de smaak te pakken? Vaar in totaal 154 kilometer naar Ganavan.

Loch Lomond ligt op rijafstand van Helensburgh. In onder meer Balloch kan je kano’s huren en van eiland naar eiland varen.

7. Bewonder Argyll vanaf de fiets

Vanuit Helensburgh fiets je zo de natuur in. Met een gravelbike of mountainbike leef je je uit op de (grind)paden in de heuvels. Fiets richting Balloch voor uitzicht op Loch Lomond en de toppen van het Nationaal Park. Fiets richting Garelochhead voor uitzicht op de Arrochar Alps. Zin in een grotere uitdaging? Fiets de Three Lochs Way, de (minder spectaculaire) John Muir Way of de 655 kilometer lange Wild About Argyll Trail. Zie hier meer fietsinpiratie.

8. Rijd de Clyde Sea Lochs Trail

Voor prachtige uitzichten rijd je de Clyde Sea Lochs Trail roadtriproute. Rijd naar het zuiden om aan de hele 104 km lange route te beginnen, of deel hem in twee stukken vanuit Helensburgh. Volg de kustlijn van het zeeloch, maar een ronde over de landtong aan de overkant en bewonder de ruige Arrochar Alps. Je passeert kleine dorpen met fijne cafés.

Overnachten in Helensburgh

Ik logeerde in Helensburgh in luxe in Balmillig B&B. De eigenaars zijn heel behulpzaam, en weten echt alles over de omgeving. Ze zijn vrijwilligers bij de organisatie die (wandel)paden in de omgeving maakt en onderhoudt. Je kan eigenaar John ook inhuren als gids voor een uitje in de natuur. Hij kan je ook basis navigatievaardigheden leren in de heuvels boven Helensburgh (aanrader!).

Andere fijne accommodaties in Helensburgh zijn onder meer No.20 Boutique B&B en de Sugar Boat (boven dat fijne restaurant!).