Fife Coastal Path: 187 km langs de kust nabij Edinburgh

Vissersdorpen met witte huizen, havens met kleine boten en stille dorpsstraatjes. Uitgestrekte stranden langs duinen of rotskliffen. Een uitgestrekt bos en vele historische bezienswaardigheden. Het Fife Coastal Path was een aangename verrassing op slechts een half uur ten noorden van Edinburgh. In dit blog deel ik mijn beste tips en favoriete bezienswaardigheden langs de route met je.

Over het Fife Coastal Path

Het Five Coastal Path is een 187 kilometer lange wandelroute aan de kust van de Schotse regio Five. Deze regio ligt in het oosten van het land en ten noorden van Edinburgh. De route ligt langs de kust van de Noordzee en een zeearm van de Noordzee, waar ook de gezellige stad aan ligt. Met 1865 hoogtemeters in totaal is de route voor Schotse begrippen behoorlijk vlak.

Het Five Coastal Path ligt tussen de dorpen Kincardine-on-Forth en Newburgh in het noorden. Je loopt grotendeels over goede paden en slechts een kort stukje over de rotsige zeebodem. langs de route liggen oude mijndorpjes en oude vissersdorpjes. Het westelijke deel van de route heeft meer industriële bebouwing dan het lieflijkere oosten. Onderweg heb je uitzicht op zandstranden, natuurgebieden en boerenland. Je komt ook langs St. Andrews, waar de gelijknamige beroemde universiteit staat.

De beste tijd om het Fife Coastal Path te lopen

Je kan het Fife Coastal Path het hele jaar door bewandelen. Het komt heel zelden voor dat er sneeuw op de route ligt en zelfs als dat zo zou zijn, kan je er ook zonder sneeuwervaring goed lopen. De winterdagen zijn echter kort en in die periode kan het er flink stormen en regenen. Niet ideaal voor een ontspannen wandeling, dus de meeste mensen lopen de route tussen maart en oktober. Het weer is vaak het beste in april en mei. Je geniet er in de lente van bloemen en frisgroene velden.

In de zomermaanden is het er ook relatief lekker weer en is het er iets drukker. De regio Five is een van de zonnigste plekken in Schotland, met op jaarbasis minder regen dan in Rome. De route is niet zo populair als bijvoorbeeld de West Highland Way, dus voor wandelen in menselijke treintjes hoef je er niet bang te zijn. Het is ‘s zomers drukker en gezelliger in de dorpjes. Boek je accommodatie in die periode op tijd om zeker te weten dat je ergens terecht kan.

Meest gelopen etappe-indeling voor Fife Coastal Path

De meeste wandelaars lopen het Five Coastal Path in 8 tot 11 dagen. Een voorbeeldindeling voor een 11-daags avontuur:

• dag 1: Kincardine to North Queensferry, 27km, 6 tot 8 uur
• dag 2: North Queensferry to Burntisland, 18.5km, 4,5 tot 5,5 uur
• dag 3: Burntisland to East Wemyss, 18,75 km, 4,5 tot 5,5 uur
• dag 4: East Wemyss to Lower Largo, 11.5km, 3 tot 3,5 uur
• dag 5: Lower Largo to St Monans, 14km, 3 tot 4 uur
• dag 6: St Monans - Anstruther, 5,75 km, 1,5 tot 2 uur
• dag 7: Anstruther to Crail, 6,75km, 1,5 tot 3 uur
• dag 8: Crail to Kingsbarns, 9,5 km, 3 tot 3,5 uur
• dag 9: Kingsbarns to St Andrews, 13,5km, 3 tot 4 uur
• dag 10: St Andrews - Newport on Tay, 29km, 6 tot 8 uur
• dag 11: Newport on Tay to Newburgh, 28,5km, 7 tot 8 uur

Je kan het Five Coastal Path in beide richtingen lopen. De meeste mensen starten in Kincardine-on-Forth om de wind zoveel mogelijk in de rug te hebben. Het pad loopt in een slordige halve cirkel, dus je gaat de wind niet de hele weg in je rug hebben.

Een deel van de route lopen

Wil je slechts een deel van de route lopen? Dan kies je voor het mooiste stuk volgens mij en andere wandelaars: het stuk tussen Lower Largo en St Andrews. In dit gebied, East Neuk, wandel je door schattige vissersdorpjes met witte huizen en langs prijswinnende zandstranden. Dit stuk is zo’n 50 kilometer lang en goed te lopen in 3 of 4 dagen. Voor de 4-daagse variant stop je in Elie, Crail en Kingsbarns. Je wandeltijd is dan maximal 4 uur per dag, zodat er genoeg tijd is om van de dorpjes en landschappen te genieten.

Markering van de route

Het Fife Coastal Path is in beide richtingen goed gemarkeerd, al ontbreekt de markering soms op cruciale plekken. Houd Komoot of een andere navigatie-app met de ingeladen route daarom wel bij de hand. De markering bestaat uit een cirkeltje met daarin groene, gele en blauwe golfjes. Vaak staat er een pijl onder om duidelijk te maken welke kant je op moet. Op het begin- en eindpunt staan blauwe bogen met de routenaam.

Overnachten langs het Fife Coastal Path

Aan het eind van elk van bovengenoemde etappes vind je genoeg hotels en (Air)B&B’s. Tussen Balmerino en Newburgh is accommodatie wat schaars. Kan je niets vinden? Kijk of je met het openbaar vervoer of een taxi naar een ander dorp kan reizen om daar te slapen. Op deze interactieve kaart vind je onder meer hotels en bed & breakfasts. Boek je accommodatie op tijd, want Fife is een relatief prijzige en in de zomer redelijk drukke regio. Het enige hostel langs de route ligt in Anstruther en is zelfs in het laagseizoen redelijk snel volgeboekt.

--> wil je ergens langs de route een extra nachtje blijven? Maak je keuze met behulp van mijn artikel over fotogenieke dorpen in Fife.

Kamperen en wildkamperen

Langs het Fife Coastal Path liggen meerdere campings. Dit zijn grote campings met veel stacaravans en kampeervelden waar je met je vrij hutje mutje staat. Je betaalt er al snel 35 euro per nacht, wat ik vrij duur vind. Er is goed nieuws: je kan heel prima wildkamperen langs het Fife Coastal Path. Wildkamperen met je tent is ook langs deze route legaal. Ik las vooraf vele waarschuwingen op internet dat plekjes vinden moeilijk zou zijn, maar dat viel me enorm mee. Ik liep zoekend naar een redelijk vlak en rustig plekje soms wel een uur of twee langer dan gepland, maar ik heb nooit in een bushokje hoeven slapen. Je moet je etappes dan natuurlijk wel slim plannen en niet in een dorp of stad of op een golfbaan eindigen. De plekken waar ik kampeerde waren niet zo fotogeniek als op bijvoorbeeld de Moray Coast Trail of de Cateran Trail, maar mij hoor je niet klagen als ik zo overnachtingskosten uit kan sparen.

Let op: het is vrijwel onmogelijk om wildkampeerplekken met stromend water te vinden, dus vul je voorraad voordat je een plekje gaat zoeken nog even aan in de bewoonde wereld.

Water langs de route

Ik drink tijdens mijn meerdaagse wandelavonturen in Schotland meestal gefilterd water uit de natuur. Dat is langs het Fife Coastal Path vrijwel onmogelijk. De paar stroompjes die je tegenkomt, stromen allemaal vanuit de bewoonde wereld en zijn niet per se allemaal drinkbaar. Meerdere locals waarschuwden me voor metaalvervuiling van het water, dus je kan je voorraad beter uit een kraan aanvullen. Ik vroeg de obers van de cafeetjes waar ik zat bij het afrekenen om mijn flessen bij te vullen, kocht water in de supermarkt of belde bij mensen aan om te vragen of ze mijn fles even konden vullen. Omdat er zoveel bewoning langs de route ligt, hoef je niet bang te zijn voor uitdroging.

Supermarkten en horeca langs de route

Het Fife Coastal Path loopt door vele leuke vissersdorpjes. In vrijwel elk dorp ligt wel fijne horeca. Dit zijn de plekjes waar ik fijn zat:

• Rankin's Cafe in North Queensferry - serveren heel lekker ontbijt
• Aberdour Post & Pantry - lekkere baksels, meenemen naar bankjes aan de kust
• Anstruther Fish Bar - voor goede Fish & Chips, wel vaak erg druk
• The Beehive in Crail - tea room in een conceptstore
• Jannettas Gelateria in St Andrews - de lekkerste gelato uit de regio
• Salt & Pine Creperie in Tentsmuir Forest

Afhankelijk van in welke etappes je de route opdeelt, kom je elke dag wel een supermarkt tegen. Je hoeft dus geen kilo's aan voedselvoorraad op je rug te dragen. Zoek met behulp van Google Maps uit waar de supermarkten liggen en wat hun openingstijden zijn op de dag dat jij daar langs wandelt.

Let op: getijden

Een deel van de route loopt over de bodem van de zee en is niet begaanbaar bij eb. In de routegids staat precies aangegeven om welke delen dit gaat. Ze liggen nabij Kinkell en ten noorden van Fife Ness. Het hoeft voor geen van de stukken helemaal eb te zijn voordat je er langs kan. De rotsen staan hier zo vaak onder water dat ze behoorlijk glibberig zijn, dus haast je niet. Nabij Cambo Sands is een deel van het pad ingestort en moet je of omlopen of bij laagwater over de zeebodem klauteren. Ga je wildkamperen? Controleer dan even waar de vloedlijn ligt en of je te maken hebt met springtij, rond nieuwe en volle maan.

--> Ik vind dit de overzichtelijkste website met getijden-tijden.

Bereikbaarheid van het start- en eindpunt

In zo’n anderhalf uur reis je met het openbaar vervoer van Edinburgh centrum naar startpunt Kincardine. De hele rit kost ongeveer 10 euro, afhankelijk van welke aansluiting je kiest. Tussen Edinburgh en steden zoals Glasgow en Inverness rijden Citybus en Megabus, twee maatschappijen waarbij het reizen veel goedkoper is dan met de trein in Schotland. Edinburgh is natuurlijk ook goed bereikbaar met de trein, onder meer vanaf Newcastle, waar de boot naar Schotland aanmeert.

Vanaf eindpunt Newburgh reis je in zo’n 2:15 uur en met één overstap terug naar Edinburgh. 

Het openbaar vervoer naar het begin- en eindpunt en tussen verschillende plekken langs de route plan je met Traveline.

De route met de hond lopen

Ik heb onderweg opgelet of ik verboden-voor-honden-bordjes zag. Dat was niet het geval, dus je kan je harige vriendje(s) gewoon meenemen. Zoals ik hierboven al schreef is accommodatie duur en snel volgeboekt en met een hond ben je natuurlijk sowieso al iets beperkter in je keuze. Ik weet ook niet zeker of de hond mee mag in de lokale bussen en hoe makkelijk je bij gebrek aan accommodatie naar een ander dorp kan shuttelen. Houd er rekening mee dat zoet water heel beperkt is langs de route en dat je dus ook drinkwater voor je hond mee moet nemen.

De route solo wandelen

Ik wandelde het Fife Coastal Path in mijn eentje en dat voelde nergens onveilig of oncomfortabel. De kustpaden zijn populair bij zowel de locals als bezoekers, dus je bent zelden echt helemaal alleen. Ik vond het wel spannend om (te) dichtbij de bewoonde wereld wild te kamperen en liep daarom soms verder dan ik gepland had, op zoek naar een rustiger plekje. Omdat de route zoveel langs bewoonde wereld loopt, kwamen er 's avonds vaak nog mensen langs mijn tent lopen en dat vind ik als ik solo kampeer wel wat spannend. 

Is de route ook geschikt voor een eerste meerdaagse wandelavontuur?

De paden van de route zijn goed begaanbaar en goed gemarkeerd. Deze route is dus zeker geschikt voor een eerste meerdaagse wandeltocht. De afstanden tussen sommige dorpen langs de route is relatief lang, dus een goede wandelconditie is wel handig. Je kan natuurlijk ook de verkorte variant die ik hierboven tipte lopen. Wildkamperen is op sommige stukken van de route moeilijk, dus als dit je eerste keer wandelen met wildkamperen wordt, zou ik een andere route kiezen. De Moray Coast Trail bijvoorbeeld, waar wildkamperen veel makkelijker en fotogenieker is.

Alles wat je moet weten voor je eerste meerdaagse wandeltocht vind je in mijn  e-book  en  mijn uitgebreidere cursus .

Het GPX-bestand van het Fife Coastal Path

Het GPX-bestand van het Fife Coastal Path download je hier. De GPX-bestanden voor de voorbeeldetappes download je op WalkHighlands.

Ik laad GPX-bestanden zelf altijd in mijn favoriete navigatie-app Komoot. Met de meerdaagse routeplanner (Premium-functie) deel ik de route op in etappes. Elk van deze etappes sla ik offline op voor offline navigatie onderweg. Ik neem voor de zekerheid ook altijd een papieren kaart of routegids mee. Zie mijn Komoot tutorials voor uitleg. Bekijk hier het Fife Coastal Path in Komoot en sla hem op in je eigen profiel.

Meer meerdaagse wandelroutes in Schotland

Het Five Coastal Path is één van de 29 Scotland’s Great Trails, de officiële lange afstandwandelroutes in het land. Er zijn nog veel meer mooie maar onofficiële meerdaagse wandelroutes in Schotland. Je kan deze route in het zuiden eventueel combineren met het Forth & Clyde/Union Canal Towpath, een pad langs kanalen dat verder naar het binnenland loopt. Een van mijn favoriete routes die ook in de buurt begint: de John Muir Way. Wandelopties genoeg dus!

--> Wil je de route liever (deels) met de auto afleggen? Bekijk mijn roadtriproute door Fife en East Neuk.